URARTULARDAN OSMANLI’YA KADAR UZANAN KÖKLÜ TARİH
Anadolu’daki birçok kadim yerleşim bölgesi gibi Ani de oldukça köklü tarihe sahip. Yazılı kayıtlarda, adından ilk kez 5. yüzyılda bahsedilmiş. Ancak 2011 yılında hız kazanan arkeolojik çalışmalar sonucunda elde edilen bulgulardan, kentin bulunduğu alandaki yerleşimin izlerinin Bronz ve Demir Çağlarına kadar uzandığı anlaşılmış.
Ani, en parlak dönemini Bagrat isimli hanedan döneminde yaşamış. Gamsaragan Hanedanı ile girdikleri uzun soluklu mücadelenin ardından bölgedeki hâkimiyetlerini pekiştiren Bagratlılar, kenti yönetim merkezleri haline getirip birçok gösterişli yapı inşa ettirmiş. Bu dönemde önemli bir dini merkez hüviyeti kazanan Ani, “1001 Kilise Şehri” adı ile anılmaya başlanmış.
Ancak bu yükseliş, sadece 4 asır sürmüş. Bagratlılar, Bizans ordularına fazla direnememiş ve tarih sahnesinden silinmişler. Bizanslılar, bölgeyi ele geçirdikten sonra kente pek ilgi göstermemiş. Hal böyle olunca, yerleşime huzursuzluk hâkim olmuş. 1064’te Selçukluların kontrolü ele geçirmesi ile olumsuz gidişat son bulmuş.
Selçuklu gözetiminde farklı topluluklar tarafından yönetilen Ani, 1319 yılında gerçekleşen depremde ağır hasar almış. Ancak asıl yok edici darbeyi, Timur’un Anadolu seferi esnasında yemiş. Fakat tüm bu yıkım dolu olaylara rağmen 16. yüzyılın ortalarına kadar kentte az sayıda insan yaşamaya devam etmiş.
ANİ HARABELERİ’NDE GEZİLECEK YERLER
Ani’yi gezerken, tarihin farklı dönemlerinde inşa edilmiş birçok yapıya denk geleceğinizden emin olabilirsiniz. Bu nedenle dilerseniz, aşağıda sıraladığımız mekânları ziyarete öncelik verebilirsiniz. Böylece zaman yönetimi açısından sıkıntı yaşama ihtimalinizi epey azaltabilirsiniz.
Ayrıca Aslanlı Kapı’dan kente giriş yaptıktan sonra yolun ikiye ayrıldığını göreceksiniz. Eğer sağ taraftan giderseniz, turist kafilelerin yarattığı yoğunluktan etkilenmeden daha sakin bir biçimde bölgeyi dolaşma imkânı bulabilirsiniz.
Ani Kent Surları:
Ani’nin güçlü surlarının 5 kilometrelik bölümü, sayısız savaşa ve depreme rağmen halen daha ayakta durmaya devam ediyor. Surlar, birbirine geçmiş bazalt taşlardan oluşuyor. Bir zamanlar bu duvarlarda, 40 adet kapı olduğu söyleniyor.
Tigran Honents Kilisesi:
Aslanlı Kapı’nın en önemli parçası konumunda olduğu surları geride bıraktıktan sonra Tigran Honents isimli tüccar tarafından 1215 yılında inşa ettirilen kiliseyi ziyaret edebilirsiniz. Dini yapının iç kısmına girdiğinizde, Aziz Krikor ve Hz. İsa temalı duvar resimlerini yakından inceleme fırsatı bulabilirsiniz.
Kiliseden çıkışta, Arpaçay’a doğru ilerlemenizi tavsiye ederiz. Zira yamaçta, hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşmayı başarmış Genç Kızlar Kilisesi’ni görebilirsiniz. Bu yapının biraz ilerisinde, yine iyi durumdaki Rahibeler Manastırı bulunuyor.
AZİZ PRKICH KİLİSESİ
Vadinin yamacındaki iki dini yapıyı fotoğrafladıktan sonra rotamızı, Aziz Prkich Kilisesi’ne çevirebiliriz. Kilise, 1036’da Kral III. Sembat tarafından yaptırılmış. Yapının iç kısmını, eskiden Son Akşam Yemeği tasviri süslüyormuş. Lakin bir yıldırım düşmesi sonucunda kilise epey harap hale gelmiş. Buna rağmen mimarisindeki farklılıkları hissettirmeye devam ediyor.
Gagik Kilisesi:
Yola devam ettiğinizde karşınıza çıkacak yıkıntılar, Gagik Kilisesi’nden artakalanlar. Adını Kral Gagik’ten alan dini yapı, 11. yüzyılın başlarında inşa edilmiş. Fakat pek de sağlam olmadığı için kısa sürede kullanılamaz duruma gelmiş.
Selçuklu Sarayı:
Ani’de Selçuklu mimarisinin zarafetini sergileyen üç yapıyı yakından görme fırsatına erişmek, epey keyif verici. Bu yapıların en önemlisi konumundaki saray, Alpaslan önderliğinde kenti ele geçiren Selçuklular tarafından yönetici olarak atanan Ebu’l Manuçehr adına inşa edilmiş. Yapı, aslında üç katlıymış. Lakin saray, zamanın ve doğanın yıkıcı etkilerine pek direnememiş.
SELÇUKLU KERVANSARAYI
Kentin Selçuklu hâkimiyetinde olduğu dönemde inşa edilmiş bir diğer yapı ise kervansaray. 12. yüzyıldan kalma yapıdan geriye çok az bölüm ayakta kalabilmiş. Yine de kırmızı ve siyah taş detayları, zamanında ne kadar etkileyici bir yapı olduğuna işaret ediyor.
Ebul Muammeran Camii:
Kervansaraydan sonra karşınıza çıkacak minare kalıntısı, Ebul Muammeran Camii’nden günümüze ulaşabilmiş en önemli bölüm niteliğinde. Camii, Ebu’l Manuçehr’in ölümünün ardından oğlu tarafından inşa ettirilmiş.
Abughamrents Kilisesi:
Ani’deki çoğu yapı, ne yazık ki zamanın ve doğanın acımasızlığına karşı koyamamış. Ama az sayıda da olsa Abughamrents Kilisesi gibi günümüze sağlam biçimde ulaşabilmiş olanlar var. Kilise, 980 yılında Prens Pavlavuni tarafından yaptırılmış. Dini yapı, kentin Bizans’a katılması fikrine karşı oluşan direniş hareketinin merkezi olduğu için önemli kabul ediliyor.
MANUÇEHR CAMİİ
Ani sınırları içerisinde yakından tanıma fırsatı bulacağınız son Selçuklu yapısı olan dini yapı, Anadolu’da Türkler tarafından inşa edilmiş ilk cami. 99 basamaklı, özgün nitelikteki bir minareye sahip caminin ilk katı, medrese olarak kullanılmış. Üst kısım ise ibadete ayrılmış. Eğer caminin pencerelerinden Arpaçay’a doğru bakarsanız, zarif İpekyolu Köprüsü’nü görebilirsiniz.
İç Kale:
Karsak Oymağı, sadece Kars’a adını vermek ile kalmamış. Topluluk, aynı zamanda Ani’yi daha güçlü bir yerleşim yeri haline getiren iç kaleyi inşa etmiş. Kentteki ilk Hristiyan yapısı, bu bölümde inşa edilmiş. Ancak günümüze sarayın ve yanı başındaki kilisenin sadece kalıntıları ulaşabilmiş.
Fethiye Camii:
Camii, aslında bir katedral olarak Kral II. Sembat zamanında inşa edilmeye başlanmış. Ancak hükümdarın ani ölümü sonrasında tamamlandığını görmek Kraliçe Katrandine’e nasip olmuş. Yapı, Alparslan önderliğindeki Selçuklu ordusunun kenti ele geçirmesinden hemen sonra camiye dönüştürülmüş. Hatta fetih onuruna kılınan namaza ev sahipliği yapmış.
Ani Mağaraları:
Bostanlı Deresi Mağaraları adı ile de tanınan doğal konaklama yerleri, Tunç Devri’nden 20. yüzyılın ortasına kadar Anili yerleşimciler tarafından kullanılmış. Vadi yamacının tüf kayalardan oluşan bölümünde yer alan mağaraların bir kısmında, depo ve şapel olarak değerlendirildiklerine dair izler de bulunuyor.
ANİ HARABELERİ’NE NASIL GİDİLİR?
Ani Harabeleri, Kars kent merkezinin yaklaşık 45 kilometre kadar güneydoğusunda yer alıyor. Ermenistan sınırına gayet yakın konumdaki tarihi yerleşim bölgesine ulaşım için iki farklı yöntem bulunuyor. Ancak bunlar içerisinde en rahatının, kendinize ait ya da kiralayacağınız araç ile seyahat olduğunu baştan söylememiz gerekiyor.
İlk seçenek ekonomik açıdan sizin için uygun değilse, Ani’ye yakın konumdaki Ocaklı köyüne dolmuş ile gitmeyi tercih edebilirsiniz. Köy meydanına ulaştıktan sonra ise yolcu bekleyen taksilere binip Ani’ye ulaşabilirsiniz.
ANİ GEZİSİ HAKKINDA BİRKAÇ EKSTRA BİLGİ
Ani, bir plato üzerinde ve oldukça geniş alanı kaplıyor. Dolayısı ile kentin geçmişi ve bünyesinde barındırdığı kültürel değerleri yakından tanımak için bol bol yürümek gerekiyor. Bu yürüyüş esnasında mevsim şartlarına uygun ayakkabı ve kıyafet seçimi yaparsanız, oldukça rahat edersiniz.
Konumu nedeniyle Ani’yi ziyaret için en ideal zaman aralığı olarak sabah saatleri ön plana çıkıyor. Zira öğleden sonra rüzgâr şiddetlenebiliyor.
Kenti ziyaret etmek isteyen bireylerden 15 TL talep ediliyor.
Ani’yi, yaz döneminde 10.00-16.00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Kış dönemi için ise açılış 08.00, kapanış 17.00 olarak belirlenmiş.
Kendi araçları ile bölgeye seyahat edenlere, ücretsiz otopark hizmeti veriliyor.
Kaynak:https://neredekal.com/
Ani harabeleri Van